Nỗi oan ‘kéo dài ống đồng để vòi tiền’ của thợ điều hòa

“Dàn nóng đặt ngoài ban công, dàn lạnh đặt ngay sau một bức tường cho phòng khách, nhưng thợ đi ống dài hơn ba mét, rồi còn cuốn vòng quanh giá đỡ, nhìn rất tức mắt”, Văn Quỳnh (Quảng Yên, Hà Nội) kể.

Trong khi đó, Ngọc Thịnh, thợ chuyên lắp điều hòa cho một siêu thị điện máy ở Hà Đông (Hà Nội), nói: “Tôi từng mất cả buổi để giải thích, nghe lời khó nghe từ chủ nhà khi lắp điều hòa ở những nơi có vị trí đặt dàn nóng, dàn lạnh gần nhau. Họ nói chỉ cách nhau đúng một bức tường, tại sao phải đi ống đồng vòng vèo tới 3-4 mét như vậy. Nhiều trường hợp yêu cầu tôi phải tháo ra, đi lại ống đồng hoặc chỉ được tính tiền vật tư một mét như thực tế”.

Ông Tấn Thành, chủ cửa hàng thiết bị điện máy ở quận 3 (TP HCM), cho biết vấn đề trên thực chất đã được đề cập từ nhiều năm nhưng vẫn liên tục gây tranh cãi vào mỗi dịp hè khi nhu cầu lắp đặt, bảo dưỡng điều hòa tăng cao. Trong vài tuần vừa qua, ông thường xuyên phải giải thích cho khách hàng qua điện thoại trước các phàn nàn rằng thợ “vòi tiền”.

“Từ lâu, các tiêu chuẩn này đa số có trong hướng dẫn của nhà sản xuất nhưng ít người để ý”, ông nói. “Tuy nhiên, điều này có thể thông cảm vì không phải ai cũng nắm được yêu cầu kỹ thuật và họ cẩn thận không thừa”. Chủ đề cũng đang được trao đổi trên một số hội nhóm Facebook và thu hút hút hàng trăm bình luận với các ý kiến trái chiều.

Ống đồng cuốn quanh giá treo để đảm bảo độ dài khi lắp ở các vị trí dàn nóng, dàn lạnh gần nhau. Ảnh: BHTK

Theo ông Thành, các tình huống lắp đặt có dàn nóng và dàn lạnh rất gần nhau không hiếm. Với những gia đình lắp thêm ở nhà đất, dàn nóng thường được yêu cầu treo ngay phía ngoài phòng. Với chung cư, những phòng cạnh ban công cũng thường yêu cầu độ dài ống tối thiểu.

Ông Minh Tiến, chuyên gia ngành điện gia dụng, cho biết các hãng điều hòa đều đưa ra quy định cụ thể về độ dài ống đồng giữa dàn nóng và dàn lạnh. Đa số yêu cầu tối thiểu ba mét, tốt nhất trong khoảng 3-7 mét và không nên dài quá 15 mét, một số loại đặc thù có thể từ 20 đến 30 mét. Ngoài ra, dàn lạnh nên đặt cao hơn dàn nóng để đảm bảo hiệu năng hoạt động tốt nhất.

“Nếu ống đồng quá ngắn sẽ xảy ra hiện tượng môi chất lạnh (gas) không kịp hồi về máy nén hết, gây hiện tượng làm nóng hoặc làm lạnh chậm, thậm chí tắc nghẽn, gây hư hỏng nghiêm trọng. Ngược lại, nếu ống quá dài, quá trình làm lạnh diễn ra chậm đáng kể, giảm hiệu suất và tuổi thọ máy”, ông Tiến giải thích và nói các thông số này đã có trên trang web chính thức của hãng, siêu thị điện máy hoặc các tài liệu đi kèm.

Nhiều nhà sản xuất điều hòa ghi rõ trong thỏa thuận sử dụng, việc lắp đặt ống đồng sai kích thước so với công suất, sai độ dài (ngắn hoặc dài hơn quy định) sẽ không được bảo hành với bất kỳ lý do nào.

Ngoài độ dài, các chuyên gia cũng khuyến cáo người dùng cần cẩn trọng khi tận dụng hệ thống ống đồng cũ khi đổi mới điều hòa. “Nếu đổi model có công suất cao hoặc thấp hơn, cần đối chiếu tiêu chuẩn ống trước khi tận dụng. Tốt nhất, nên thay ống đồng nếu có thể để đạt hiệu suất hoạt động tốt nhất”, ông Tiến khuyên. Ống đồng cho điều hòa có nhiều kích thước khác nhau, tùy công suất và thương hiệu. Ví dụ, điều hòa 9.000 BTU thường dùng ống đồng đường kính ngoài 10 mm, loại 12.000 BTU là 10 hoặc 12 mm, 18.000 BTU là 12 mm còn 24.000 BTU là 12 hoặc 16 mm.

Các siêu thị, cửa hàng điện máy thường tặng công thợ lắp đặt nhưng hiếm khi bao gồm tiền vật tư khi người dùng mua điều hòa. Giá ống đồng tính theo mét, dao động 200.000-300.000 đồng tùy kích thước, chủng loại. Ngoài ra, thợ lắp đặt thường tính thêm các loại vật tư khác như ống nước thải, dây điện, vải bọc bảo ôn… Nhiều nơi bán công khai giá vật tư cũng như ước tính số tiền phải trả theo địa hình lắp đặt, tối thiểu là khoảng cách ba mét.