Tháng Cô Hồn là gì ? Vì Sao Tháng 7 Âm Lịch Lại Kiêng Kỵ Nhiều Điều Cần Tránh và Nên Làm Gì
Từ xa xưa, người dân Việt Nam đã có quan niệm tháng 7 Âm lịch là “tháng cô hồn”. Người xưa cho rằng, đây là thời điểm ma quỷ, vong hồn quay lại trần gian mang theo những tai ương, xui rủi cho mọi người.
Tuy vậy, cho đến nay, không mấy ai biết xuất phát điểm của quan niệm trên cũng như ý nghĩa thực sự của “tháng cô hồn”.
Theo TS. Dương Hoàng Lộc, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Tôn giáo, Trường Đại học Khoa học xã hội & Nhân văn – Đại học Quốc gia TP.HCM, quan niệm tháng 7 Âm lịch là tháng cô hồn có từ lâu và mang tính phổ biến.
TS Lộc dẫn lời Vi Lê Minh, nhà nghiên cứu văn hóa ở Trung Quốc cho thấy, tại nước này, có nhiều địa phương còn gọi tháng 7 Âm lịch là “Quỷ tiết”, “Thi cô”. Và, đây là thời điểm để mọi người cầu nguyện cúng vái.
Theo TS Lộc, niềm tin trên bắt nguồn từ Đạo giáo, sau đó ảnh hưởng mạnh mẽ trong dân gian Trung Quốc. Dưới sự ảnh hưởng của niềm tin này, dân gian Trung Quốc lưu truyền quan niệm cõi âm do Địa Quan Đại Đế quản lý.
Tháng 7 Âm lịch, đặc biệt là ngày rằm của tháng này trùng với ngày sinh nhật của Địa Quan Đại Đế nên cửa địa ngục sẽ mở. Điều này đồng nghĩa với việc ma quỷ, vong hồn quay lại trần gian mang theo những tai ương, xui rủi cho mọi người.
Do đó, vào ngày này, dân gian Trung Quốc bày hương án cúng tế ma quỷ, thả đèn trôi sông nhằm chỉ lối dẫn đường cho các linh hồn ma quỷ bị chết oan từ nhiều kiếp trước bước qua cầu Nại Hà để đầu thai.
TS. Lộc cho biết: “Tại nước ta, dân gian cho rằng Tết Trung nguyên tháng 7 là Địa quan xá tội, tức những vong hồn dưới âm phủ được lên cõi trần gian. Do đó, người ta bày mâm cúng thí thực cô hồn”.
“Vào thời điểm này, các chùa cũng thiết lập trai đàn chẩn tế để “tài pháp nhị thí” cho các cô hồn ngạ quỷ vất vưởng, đồng thời đây là dịp con cháu đến chùa cầu siêu cho ông bà tổ tiên đã qua đời”, TS Lộc nói thêm.
Theo ông, phong tục trên hướng con người đến việc mở rộng tấm lòng bi mẫn. Việc này thể hiện qua sự quan tâm, chia sẻ đối với những người kém may mắn, bất hạnh, gặp khó khăn trong cuộc sống.
Trong khi đó, nhà nghiên cứu Lý học Đông phương Nguyễn Vũ Tuấn Anh lại có những lý giải riêng về nguồn gốc của quan niệm tháng 7 Âm lịch là tháng cô hồn.
Dưới góc nhìn của Lý học Đông phương, ông cho rằng, tháng 7 Âm lịch là tháng thứ chín, tính từ tháng Một Việt lịch (Một, Chạp, Giêng, Hai, Ba, Tư, Năm, Sáu và Bảy).
Theo chu kỳ Cửu cung, tháng này nhập trung cung Hà Đồ, tương ứng với độ số 10 của Thiên Can Quý thuộc thủy. Tháng này có Thiên can là Âm Thủy và thiên can Quý đang quản trung cung. Do đó, theo Lý học Việt, tháng này âm khí rất vượng.
Ông viết: “Chúng ta ai cũng có thể dễ dàng nhận thấy tháng 7 Âm lịch có thời tiết phổ biến là mưa gió sụt sùi (mưa ngâu), hoặc mưa, bão, lũ lụt.. gây cho không khí ẩm ướt… Lúc này mỗi chúng ta đứng ở vị trí địa hình khác nhau sẽ chịu tương tác khác nhau của âm khí”.
“Chính vì tính thể hiện âm khí vượng, nên nó được mô tả bằng “Địa Ngục” (“Địa” là Đất/Thổ; “Ngục” là hình tượng mô tả khí chất dưới đất) và nó được dựng lên thành những truyền thuyết liên quan đến “tháng cô hồn” với những ma quỷ từ địa ngục chui lên, hoành hành trên thế gian”, ông lý giải thêm.
Có thể thấy, có nhiều cách lý giải về quan niệm cho rằng tháng 7 Âm lịch là tháng cô hồn. Tuy vậy, các nhà nghiên cứu đều cho rằng, các lý giải ấy vẫn chứa đựng ý nghĩa nhân văn cao cả là đề cao việc báo hiếu và làm phúc trong cuộc sống vào dịp tháng 7 Âm lịch.
Một số điều kiêng kị, hạn chế trong ngày tháng cô hồn
1. Không đi chơi đêm vào tháng cô hồn
Vào tháng này, người ta quan niệm rằng ma quỷ đi lang thang rất nhiều cho nên bạn hạn chế đi vào đêm muộn để tránh những điều không hay xảy ra nha.
2. Không đốt tiền vàng, vàng mã
Bạn không nên tùy tiện đốt vàng mã vào tháng này, vì việc này được cho là dễ thu hút ma quỷ lang thang mọi nơi kéo đến quấy nhiễu cuộc sống của bạn.
3. Không nhổ lông chân
Không nên nhổ lông chân trong tháng cô hồn. Theo quan niệm dân gian, thì “một sợi lông chân quản 3 con quỷ” nên nếu nhổ lông chân trong tháng cô hồn thì người đó rất dễ gặp phải chuyện xui xẻo trong cuộc sống.
4. Không phơi quần áo buổi đêm
Bạn không nên phơi quần áo vào ban đêm vì có thể ma quỷ sẽ “mượn tạm” để mặc làm cho bạn gặp xui xẻo, gặp điều không may mắn.
5. Không ăn vụng đồ cúng
Rằm tháng 7, nhiều gia đình sẽ có mâm cúng tháng cô hồn để ban phát đồ ăn cho các quỷ đói, linh hồn lang thang. Nhưng bạn nên đợi cúng xong mới ăn, không ăn vụng đồ của người âm chưa cúng hoặc chưa xin phép vì sẽ rước họa vào người.
6. Không nhặt tiền lẻ rơi
Không nhặt tiền bạc rơi vãi trên đường, vì có thể đó là tiền người ta cúng bái, nếu nhặt tiền đó, người nhặt sẽ phải hứng chịu những tai họa thay cho người rải tiền.
7. Không treo chuông gió ở đầu giường
Vì dân gian cho rằng tiếng chuông gió dễ thu hút ma quỷ, nên rất dễ ảnh hưởng đến cuộc sống thường ngày, có thể dễ bị ma quỷ quấy phá.
8. Không gọi tên vào ban đêm
Không gọi, gào thét tên nhau giữa đêm khuya vì hành động này sẽ khiến ma quỷ ghi nhớ người được gọi và có thể sẽ mang lại điềm xấu, nhiều xui xẻo cho người đó.
9. Không hù dọa người khác
Bạn không được hù dọa người khác vào những ngày này. Vì dễ khiến người khác bị “hồn bay phách lạc”, dễ bị ma quỷ xâm nhập lúc nào không hay.
10. Không cắm đũa giữa bát cơm
Không cắm đũa đứng giữa bát cơm, vì đó là hình thức cúng tế cũng giống như kiểu thắp hương, dễ dẫn dụ ma quỷ vào nhà ăn chung với bạn.
11. Không mua xe cộ
Nhiều câu hỏi được đặt ra là “tháng cô hồn có nên mua xe không?” thì câu trả lời là bạn nên hạn chế hoặc có thể không mua xe cộ trong tháng cô hồn. Nên chú ý kiêng kỵ việc mua xe vào những ngày sát chủ, ngày kỵ thiên can địa chi tương khắc.
12. Không đến gần góc tường
Theo quan niệm dân gian, góc xó tường thường là nơi tối tăm nhất, đây là nơi trú ẩn của ma quỷ. Chúng nghỉ ngơi ở đó vì vậy tuyệt đối không nên đến gần những chỗ đó, nhât là vào ban đêm.
13. Không chụp hình qua gương
Tuyệt đối không chụp ảnh qua gương. Theo quan niệm dân gian, tấm gương thuộc về âm tính, dễ dàng dẫn dụ âm khí từ các linh hồn ma quỷ.
14. Không để mũi dép hướng về giường khi ngủ
Vì việc này sẽ khiến ma quỷ nhìn thấy và đoán rằng có người sống đang nằm trên giường, chúng có thể sẽ lên giường và ngủ chung với bạn.
15. Không cắt tóc
Cắt tóc vào tháng này dễ khiến cho âm khí xâm nhập để rồi hay gặp tai họa, đau ốm bệnh tật. Do vậy nên kiêng cắt tóc trong tháng cô hồn.
16. Không cúng đồ mặn
Khi cúng cô hồn, tuyệt đối không nên cúng đồ mặn. Nó có nghĩa là khơi dậy “tham, sân, si” có thể khiến âm phần ma quỷ trở nên dữ tợn hơn.
17. Không nên bơi lội
Bạn nên tránh bơi lội trong tháng này vì ma quỷ lang thang khắp nơi trong tháng cô hồn, nhất là những nơi có nước, bạn sẽ dễ gặp chuyện không hay.
